APOLLON – DIONYSOS KARŞILAŞTIRMASI VE NIETZSCHE’NIN “DECADENT (ETİKET)” KAVRAMI İLE SANAT FELSEFESİ
APOLLON
Mitolojide Apollon, Sanat Tanrısıdır. Düzen Tanrısıdır. Batı Kapısını temsil eder; Batı Kapısı düzen, güneş, hakimiyet demektir. Sanat sanat içindir düşüncesi hakimdir. Kaos, uyumlu güzelliği yok edebilir.
DIONYSOS
Mitolojide Dionysos, Şarap Tanrısıdır. Geceyi, karanlığı temsil eder. Doğu Kapısını temsil eder; Doğu Kapısı kaos, karanlıktır. Sanat halk içindir. Kaos (düzensizlik) Tanrısıdır. Kural yoktur. Coşku hakimdir.
FRIEDRICH NIETZSCHE (1844-1900)
“Bu dünya anlamsız ve boştur. Bu düyada akıl aramak mantıksızdır. Anı yaşamak gerekir. Modern insan yalnızdır.” sözlerinden de anlayabileceğimiz gibi pesimist bir tavıra sahiptir.
Romantiklerin simgesi, ironik bir tavrı olan, hayatı boyunca hiç doya doya yaşayamadığı aşk duygusunun öfkesini taşıyan, müziksiz bir hayatın hata olduğunu savunan 19. yy filozofu, “sanat iktidara başkaldırıdır” demiştir. Schophenhauer’dan etkilenmiştir. Bozuk düzeni anlatma çabası içerisindedir.
Decadent (Etiket) ve Übermensch (Üst İnsan) Kavramı
Nietzsche, üzerimizde birçok değer olduğunu, bu değerleri bizim seçmediğimizi, bu değerlerin dünyaya geldiğimizde üzerimize yapıştırılan Etiketler (Decadent) olduğunu söyler (doğduğumuz yer, aile, cinsiyet, din, dil, ırk vs). Ona göre, tüm bu etiketleri üzerimizden atıp nihilist olma durumu yaşadıktan sonra sorgulama yoluyla bulduğumuz kendi etiketlerimizi (değerlerimizi) üzerimize yapıştırarak ilerlemek gerekir. Üst İnsan (Übermensch) bütün değerleri (etiketleri) kendisine ait olan insandır.
Nietzsche’ye göre sanat, başkaldırıdır. Sanat Tanrısı Apollon (Düzen Tanrısı) olarak görülmüştür fakat düzenin olduğu yerde başkaldırı olmayacağı için, etiket oluşturma sürecinde Sanat Tanrısı, Dionysos olmalıdır. Çünkü başkaldırı, kaos ile mümkündür. Dionysos başkaldırandır, asidir. Kişi tüm etiketleri reddetme (nihilizm) sürecini tamamlandıktan ve kendi etiketlerini üzerine yapıştırma sürecinden sonra Apollon, Sanat Tanrısıdır.
Nietzsche’nin Üst İnsan İdeali pratikte ütopiktir. Çünkü kişi dünyaya geldiği koşullar doğrultusunda kişiliğini ve hayatını şekillendirir. Kişi doğduğu çevreyi, ailesini, ana dilini, ırkını seçme hakkına sahip değildir fakat tüm bu unsurlar kişinin hayatının bir parçasıdır. Nihilist olma durumu çok büyük bir varoluş sancısını beraberinde getireceği gibi günlük yaşamda var olma olasılığımızı yok eder. Fakat yine de sosyolojik etkenler doğrultusunda bir tür “alışkanlık” yani “etiket” haline gelen ırkçılık, homofobi gibi kişilerin hürriyetine saldırıda bulunan kavramları sorgulayıp bu kavramların aslında içi boş kavramlar olduğunu anlayıp bu gibi etiketleri üzerimizden atmak noktasında Nietzsche’nin Üst İnsan İdealinin yol gösterici bir özelliği bulunmaktadır. Tüm bu sorgulama süreci kişinin kendisine ve çevresindekilere zarar vermeme ilkesi ile ilerlemek zorundadır; bu noktada kaosun varlığı anlamsızdır. Kaos, belki de, insanın self sorgulama yani etiketleri atma ve oluşturma sürecinde kendi içinde yaşadığı bir durum olarak tezahür edebilir.
Herkese keyifli bir müzik yolculuğu dilerim…
ASLI DERİN DENİZ
#solfejdersi #etiket #piyanoeğitmeni #pianodersi #şaneğitimi #decadent #solfejeğitimi #yeteneksinavi #ideal #piyanodersleri #Pianodersleri #kulakdersi #şandersleri #şanhocası #dionysos #nietzsche #piano #konservatuvarahazirlik #piyano #übermensch #psikoloji #şan #pianoegitimi #şandersi #üstinsan #apollon #piyanoeğitimi #vokalkocu #piyanohocası #konservatuvarahazırlık #piyanodersi #konservatuarahazirlik #konservatuarahazırlık #solfejdersleri #Pianoeğitmeni #seseğitmeni #felsefe #şaneğitmeni #kulakhocası #sanat #kulakeğitimi #kulakeğitmeni #kulakdersleri #yeteneksınavı #solfejeğitmeni #pianohocası #seseğitimi