top of page
Yazarın fotoğrafıAslı Derin

KLASİK DÖNEMDEKİ MÜZİK FORMLARI

Güncelleme tarihi: 10 Eki 2022

KLASİK DÖNEMDEKİ MÜZİK FORMLARI

Klasik Dönem çalgı müziği dönemidir. Bu dönemde en çok ürün verilen ve dönemin en önemli müzik biçimi ”sonat”tır. Senfoniler, dört çalgı için yazılan “yaylı çalgılar kuartetleri” bu dönemin öne çıkan müzik yapılarındandır. Oda müziği bu dönemde yeni bir boyut kazanmış ve yeni oda müziği biçimleri geliştirilmiştir; Viyana Serenadı, divertimento, nottuno, cassation… Bu müzikler toplumun yeni yapısına göre şekillenmiştir. Bu türler Barok orkestra süiti ile Klasik senfoni arasında köprü vazifesi gören hafif türlerdir.

Sonat

Klasik Dönemde en çok gelişme gösteren çalgı müziği türüdür. Tanım olarak Sonat; bir ya da iki çalgı için yazılan, üç ya da dört bölümden oluşan müzik yapıtıdır. Çalgı müziği türü olan sonat biçimi senfoni, oda müziği ve konçertolarda kullanılmıştır ve bu biçimdeki eserler yapılarını sonattan almışlardır. Sonatlar diğer müzik formları gibi yazıldıkları enstrümanın adıyla anılır; piyano sonatı, piyano konçertosu, çello süiti, keman sonatı gibi… Klasik Dönem sonat formunda en önemli eserleri veren besteciler Viyana Klasikleri olarak adlandırılan Haydn, Mozart ve Beethoven’dır. Bu formda en fazla eser veren besteci, üretkenliğiyle bilinen Haydn’dır. Fakat sonat formuna asıl önem kazandıran eserler Mozart’ın sonatlarıdır.

Süit

Süit, kendi içinde de bütünlük arzeden farklı enstrümantal parçaların bir araya gelerek oluşturduğu müzik eserine denir. Genellikle tüm kısımlar aynı anahtarda (sol anahtarı, fa anahtarı, do anahtarı) yazılır. 17. ve 18. yüzyıllarda altın çağını yaşayan süitler, bu dönemde daha çok dans müziklerinden oluştuğu için zaman zaman dans süiti kavramı süit ile eş anlamlı olarak kullanılır. 19. ve 20. yüzyıllarda ise farklı türde süitler ortaya çıktı. Bu dönemdeki süitler genellikle sonattan kısadır ve tiyatro oyunlarında fon müziği olarak kullanılmıştır. Bunlara örnek olarak Felix Mendelssohn’un Bir Yaz Gecesi Rüyası (Shakespeare) oyunu için yazdığı müzikler (1843), George Bizet’in L’Arlesienne süiti (1872) ve bazı bale müzikleri (Nutcraker, Firebird vb.) verilebilir.

Senfoni

Geniş birkaç bölümden oluşan ve senfonik orkestraya ait enstrümanların tümünü ya da büyük bir bölümünü bünyesinde barındıran eserlerdir. Bu yönleriyle çok zengin bir tınıya sahiptirler. Sinfonia ile Senfoni kavramlarını karıştırmamak gerekir: Sinfonia, Senfoninin başlangıç kısımlarında yer alan bölümdür. Senfoni 18. yüzyılda İtalya, Almanya, İngiltere ve Fransa’da ortaya çıkmıştır. Form olarak, bölümlerin düzeni ve iç yapısı Sonatı örnek alır. Bu türün en önemli örneklerini veren isimler Haydn, Mozart, Beethoven, Schumann ve Brahms’tır.

Konçerto

Sanatçının bir veya birkaç müzik çalgısıyla virtüözitesini (çalma ustalığı) dinleyiciye sunmak amacıyla icra edilen müzik parçasının genel adıdır. Kilise kökenli, çeşitli bölümlerden oluşan, orkestra ve solo için yazılmış yapılardır. Bu form, Vivaldi ve Bach ile şekillenmiştir. En önemli temsilcisi Vivaldi’dir. Müziğin her formunda üretken olan Haydn ve Mozart bu türde de birçok eser vermiştir.

Oda Müziği

Kilise müziğine karşı ortaya çıkan, bilhassa kraliyet ailesi mensuplarına yönelik özel olarak bestelenen bir müzik biçimidir. Bu anlamda oda müziği, dini amaçlardan ziyade dünyevi bir işlev üstlenmekteydi. Barok Dönem ile birlikte Oda Müziği kavramı kullanılan enstrümanların azaltıldığı bir çeşit sözsüz enstrümantal müzik olarak tanınmaya başlandı. Büyük salonlarda icra edilen, zengin bir armonik yapıya sahip olan bir formdur. Beethoven ve 18. yy ortalarına kadar yani hem Barok hem Klasik dönemde yaşamış olan Bach gibi bestecilerin yanı sıra birçok bestecinin Oda Müziği formunda eserleri bulunmaktadır. Genelde “trio” (üçlü), “kuartet” (dörtlü) olarak karşımıza çıksa da ”dectet” e (onlu) kadar uzanan bir yapısı vardır. ENSEMBLE (EŞLİKLİ) MÜZİK

Herkese keyifli bir müzik yolculuğu dilerim…


ASLI DERİN DENİZ


19 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör
Yazı: Blog2_Post
bottom of page