ŞANCILAR İÇİN DOĞRU BESLENMENİN ÖNEMİ
BU YAZIDAKİ BİLGİLER HERHANGİ BİR TIBBİ GEÇERLİLİK TAŞIMAYIP DENEYİMLER KİŞİNİN KENDİ ALIŞKANLIKLARINA VE SAĞLIK KOŞULLARINA GÖRE FARKLI SONUÇLARA NEDEN OLABİLİR.
Şarkı söylerken diyafram kasını aktif kullanmak mide asidinin direkt olarak yukarı çıkmasına salık verecek şekilde bir pozisyon alır. Reflünün Şancı hastalığı olarak bilinmesi tam olarak bu yüzdendir. Yanlış beslenmek, özellikle de asitli yiyecekler tüketmek sonucu asit gırtlakta tahrişe neden olur. Bu durum öksürük, boğaz ağrısı, ses kısılması, mide bulantısı, kusma gibi sonuçlara yol açabilir. Bu nedenlerden ötürü Şancılar doğru beslenmeyi alışkanlık haline getirmek zorundadırlar.
Çalışmalardan/konserlerden 2-3 saat önce yemek yenmelidir. Bu süre kısaltılırsa performans sırasında yenilen yemeğin sindirilme süreci henüz tamamlanmadığı için diyafram kasının aktif kullanılması sonucu yediğimiz yemekler ağzımıza gelebilir ya da yemeğin oluşturduğu mide gazı şarkı söylerken bizi rahatsız edebilir. Öte yandan, performanstan çok uzun süre önce yemek yemek performans sırasında enerjimizin düşmesine, başımızın dönmesine, performanstan gereken randımanı alamamamıza neden olur.
Vücudumuzdaki besinlerin enerji üretimi açısından kullanım sırası büyükten küçüğe şu şekildedir: 1) Karbonhidratlar 2) Yağlar 3) Proteinler
Besinlerin enerji sağlama miktarları büyükten küçüğe şu şekildedir: 1) Yağ 2) Protein 3) Karbonhidrat
Besinlerin vücutta bulunma miktarları büyükten küçüğe şu şekildedir: 1) Protein 2) Yağ 3) Karbonhidrat
Besinlerin sindirim kolaylığı sırası büyükten küçüğe şu şekildedir: 1) Karbonhidrat 2) Protein 3) Yağ
Asitli Yiyecek ve İçecekler
Asitli yiyecek ve içeceklerden kaçınılmalıdır. Yukarıda bahsettiğim nedenlerden ötürü asitli yiyecekler boğazda tahribata yol açmaktadır. Bunlar: kahve, siyah çay, kakao, bal, tavuk eti, hindi eti, bisküvi, çikolata, sucuk, kabuklu deniz hayvanları, sirke, maya, alkol, sosis, salam, cips, ketçap, meyveli yoğurt, gazlı içeceklerin hepsi, margarin, süt ürünleri, reçel, portakal, limon, greyfurt…
Kuruyemişler
Kuruyemişler enerji vermesi, protein içermesi ve kolay ulaşılabilir olması sebebiyle Şancıların kurtarıcısı olabilmektedir. Dikkat edilmesi gereken husus -özellikle yutak kısmı dar olan kişiler için- fıstık gibi kuruyemişleri tüketirken ince ya da kalın kabukların boğaza yapışmamasına/takılmamasına özen göstermektir. Bu nedenle kuruyemiş tüketimine muhakkak bolca su eşlik etmelidir. Fındık, badem, kuru üzüm gibi yüksek enerji içeren kuruyemişleri çantanızda taşıyabilirsiniz.
Karbonhidrat
Karbonhidratlı yiyecekler Şancıların hassas noktasıdır. Birçok Operacı makarna ve pizza aşığı olmasıyla bilinir. Bunda Operanın İtalyan kültürü etkisi altında olmasının da yadsınmaz bir etkisi vardır. Fakat en büyük ve en geçerli nedeni, sahne üzerinde çok fazla enerji kaybeden Opera Sanatçılarının bu enerjilerini kolay sindirilebilen ve enerji üretimi açısından ilk sırada bulunan besinlerden alma ihtiyacıdır.
Meyve-Sebze
Özellikle muz ve elma enerji vermeleri ve kolay ulaşılabilir olmaları açısından kuruyemişler gibi Şancıların kurtarıcısı olmaktadır. Asitli meyve sebzelerden yukarıda bahsettiğim nedenlerden dolayı kaçınılmalıdır. Az yağlı, tercihen buharda pişmiş, haşlanmış ya da fırında sebze yemekleri performans sırasında yaşanması olası mide rahatsızlığı olasılıklarını en aza indirgeyecektir.
Protein ve Yağ
Protein ve yağ en geç sindirilen besinlerdir. Aşırı tüketimi vücutta ağırlık hissi oluşturur. Eğer bu besilerin verdiği kalori fiziksel aktiviteler aracılığıyla yakılmazsa kalp-damar hastalıkları yaşanma riski çok yüksektir. Opera Sanatçılarının ciddi bir efor sarfettiğini göz önünde bulundurursak, protein ve yağ içeren besinleri performanslardan önce tüketmenin herhangi bir sakıncası yoktur. Fakat yine de aşırıya kaçmamakta her zaman fayda vardır. Beyaz ve kırmızı etler -balık etleri de dahil olmak üzere- kontrollü şekilde, az yağlı ve fırında ya da haşlanmış şekilde tüketmek faydanıza olacaktır. Bu noktada fast food tarzı yiyeceklerden ve işlenmiş gıdalardan uzak durulması gerektiğini özellikle vurgulamaya gerek yoktur.
Vejetaryenler için protein ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri besinler: kinoa, kara buğday, pirinç, baklagiller, kuruyemişler, soya sütü, humus, bezelye, brokoli, mantar, enginar, ıspanak, tofu, kuşkonmaz, arpa, yulaf, çavdar, keten tohumu, avokado, karnabahar, salatalık, roka, susam, taze fasulye, badem sütü…
Şeker ve Tuz
Şekerin hiçbir protein, mineral ve vitamin değeri yoktur. Fazla tüketilen şeker en başta obezite olmak üzere birçok hastalığı beraberinde getirir. Şeker çok çabuk şekilde yağa dönüşüğ özellikle bel ve göbek çevresinde yağlanmaya dönüşür ki şarkı söylerken bu bölgeleri çok aktif kullanan Şancılar bu bölgeden kilo almaya oldukça meyillidirler.
Dünya Sağlık Örgütü’nün önerisi günlük tuz tüketim miktarının 5 gram olmasıdır. Bu verilere göre ülkemizdeki tuz tüketim miktarı istenen oranın 3 katı kadardır. Aşırı tuz tüketimi hipertansiyon başta olmak üzere böbrek hastalıkları, kalp damar hastalıkları, felç ve beyin kanaması gibi birçok hastalığı da beraberinde getirir. Fiziksel olarak oldukça zorlayıcı olan Opera Sanatı bu hastalıklara davetiye çıkarır niteliktedir. (Bu vesileyle, beyin kanaması sonucu hayatını kaybeden değerli Soprano Zehra Yıldız’ı saygıyla anıyorum… )Dolayısıyla tuz tüketiminde özellikle hassas davranmak zorundayız. Bu noktada şeker ve tuz ihtiyacımızı meyve ve sebzelerden karşılamamız gerekmektedir.
Su
Su tüketimi uzun vadede kurtarıcımız olabileceği gibi kısa vadede boğaz kuruluğuna neden olduğu için performansın hemen öncesinde ve performans sırasında suyun aşırı tüketiminden kaçınılması gerekir. Boğazımızdaki tükürük salgısı larenksin kaygan bir yapıya sahip olmasına, ses kasları çalıştığı sırada kasların rahat hareket etmesine ve sürtünme sırasındaki tahribatın en aza indirgenmesine vesile olur. Performans sırasında suya çok ihtiyaç duyulan durumlarda su küçük yudumlarla, az miktarda tüketilmelidir.
Sigara
Sigaranın ses telleri ve akciğerler başta olmak üzere vücudumuzda yarattığı tahribattan uzun uzadıya bahsetmeye gerek yoktur. Özetle, ses telleri üzerinde kuruluğa ve tahribata yol açtığı ve nefes alma deneyimini zorlaştırdığı için ses sanatçılarının kesinlikle sigara kullanmaması gerekmektedir. Ses kaslarını yoğun şekilde kullanan herkes, bu bölgeyi açık yara olarak düşünüp ona göre hareket etmek zorundadır.
Alkol
Özellikle performanslardan önceki ve sonraki süreçlerde alkol alınmamalıdır. Alkolün etkileri arasında bulunan dehidrasyon, konsantrasyon kaybı, vücutta yorgunluk, midede hassasiyet, ses tellerinde tahribat Şancıların performanslarını büyük ölçüde etkilemektedir.
Tüm bu doğru yemek yeme alışkanlıklarına riayet etmek her zaman mümkün olmamaktadır. Kritik nokta, önemli performansların olduğu zamanlarda tüm bu hususlar konusunda hassas davranmaktır. Şan enstrümanında başarı sadece çalışmayla mümkün olmamakla birlikte günlük hayattaki alışkanlıklarımızı doğru belirlemek gerekmektedir.
Herkese keyifli bir müzik yolculuğu dilerim…
ASLI DERİN DENİZ
#solfejdersi #piyanoeğitmeni #pianodersi #şaneğitimi #solfejeğitimi #yeteneksinavi #piyanodersleri #Pianodersleri #kulakdersi #şandersleri #şanhocası #konservatuvarahazirlik #doğrubeslenme #pianoegitimi #şandersi #piyanoeğitimi #vokalkocu #piyanohocası #konservatuvarahazırlık #piyanodersi #konservatuarahazirlik #konservatuarahazırlık #solfejdersleri #Pianoeğitmeni #seseğitmeni #şaneğitmeni #kulakhocası #kulakeğitimi #kulakeğitmeni #kulakdersleri #yeteneksınavı #solfejeğitmeni #pianohocası #seseğitimi